Res universitatis

Res universitatis olid Vana-Roomas kindlatele kogukondadele mõeldud asjad, mis kuulusid kogukonnale tervikuna, mitte üksikisikutele, näiteks teatrid, staadionid.[1] Need olid res extra nostrum patrimonium 'väljaspool inimeste eraomandit', nagu ka res publicae 'avalikud asjad'.[2]

Üldiselt jaotati asjad esmalt nendeks, mis allusid jumalikule ja inimlikule õigusele.[3] Inimlikule õigusele alluvad asjad olid kas avalikus või eraomandis[4]. Kõik asjad jagunesid ka kehalisteks ja kehatuteks asjadeks.[5]

Viited muuda

  1. H. Siimets-Gross, M. Ristikivi (2019), lk 135. Dig. 1.8.6.1 Marcinianus libro tertio institutionum Universitatis sunt, non singulorum veluti quae in civitatibus šunt theatra, et stadia et similia et si qua alia šunt communia civitatium. Ideoque nec servus communis civitatis singulorum pro parte intellegitur, sed universitatis et ideo tam contra civem quam pro eo posse servum civitatis torqueri divi fratres recripserunt. Ideo et libertus civitatis non habet neccesse veniam edicti petere, si vocet in ius aliquem ex civibus.
  2. Vt ka H. Siimets-Gross. Asja mõiste ja liigitus klassikalise ajastu Rooma õiguses Gaiuse Institutsioonide näitel. Magistritöö. Tartu Ülikool, Õigusteaduskond. Tartu: 2002 (käsikiri), Kasutatud 27.06.2019. Kättesaadav https://dspace.ut.ee/handle/10062/586, lk 51.
  3. H. Siimets-Gross, M. Ristikivi (2019), lk 129. Gai. 2.2: Summa itaque rerum divisio in duos articulos diducitur; nam aliae sunt divini iuris, aliae humani.
  4. H. Siimets-Gross, M. Ristikivi (2019), lk 130. Gai. 2.10: Hae autem, quae humani iuris sunt, aut publicae sunt aut privatae.
  5. H. Siimets-Gross, M. Ristikivi (2019), lk 131. Gai. 2.12: Quaedam praeterea res corporales sunt, quaedam incorporales.