Bengt von zur Mühlen

Bengt von zur Mühlen (24. jaanuar 1932 Tartu30. juuni 2016 Berliin[1]) oli saksa filmiprodutsent, dokumentalist ja ajalooalaste teoste autor. Tema dokumentaalfilmid ja kirjutised käsitlevad peamiselt Saksamaa 20. sajandi ajalugu.

Elukäik muuda

Bengt von zur Mühlen sündis Tartus. 1953. aastal suundus ta Kanadasse.

1961. aastal asutas ta Berliinis filmiproduktsioonifirma Chronos Film, mis on loonud dokumentaalfilme Saksamaast, holokaustist, Lennart Merist, Jaan Krossist, Tartust, aga ka sarimõrtsukast Andrei Tšikatilost jmt. Filmid "Berliini lahing" ja "Kollane täht" juutide tagakiusamisest on kandideerinud Oscarile, ta on võitnud Berliini filmifestivalil Hõbekaru.

2000. aastal tegi ta Moskvas ainulaadse intervjuu kunagise Eesti NSV Kommunistliku Partei esimese sekretäri Karl Vainoga. Kaksteist aastat vaikinud Karl Vaino andis just Mühlenile oma esimese intervjuu pärast Eestist lahkumist. Vainole esitatud küsimusi aitas Mühlenil ette valmistada president Lennart Meri.[2]

Teoseid muuda

  • "Der Todeskampf der Reichshauptstadt", Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 1994.
  • "Geheimarchive – Sperrgebiete: mit der Kamera auf den Spuren der Geschichte" (koos Irmgard von zur Mühleniga), Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 1995.
  • "Der 20. Juli 1944 in Paris: Verlauf – Hauptbeteiligte – Augenzeugen", Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 1995.
  • "Sie gaben ihr Leben: unbekannte Opfer des 20. Juli 1944; General Fritz Lindemann und seine Fluchthelfer", Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 1995.
  • "Die 12 Nürnberger Nachfolgeprozesse", Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 2000.
  • "Die Angeklagten des 20. Juli vor dem Volksgerichtshof", Berlin-Kleinmachnow: Chronos, 2001.
  • "Berlin 1945: Zeitzeugenberichte aus der letzten Schlacht des Dritten Reichs", München: Bucher, 2014.
  • "Der vergessene Verschwörer: General Fritz Lindemann und der 20. Juli 1944", München: Bucher, 2014.

Filmograafia (valik) muuda

  • 1969 – "Albanien. Land der roten Skipetaren"
  • 1970 – "Aachen '44"
  • 1972 – "Olympia – Olympia"
  • 1973 – "Schlacht um Berlin"
  • 1979 – "Geheime Reichssache"
  • 1979 – "Welche Farbe hat das Grauen?"
  • 1980 – "Der gelbe Stern – Die Judenverfolgung 1933–1945"
  • 1981 – "Adolph Menzel – Chronist mit Stift und Pinsel"
  • 1982 – "Thalia unter Trümmern – Das Berliner Theater der Nachkriegszeit 1945–1951"
  • 1983 – "Bomben auf Berlin – Leben zwischen Furcht und Hoffnung"
  • 1985 – "Es liegt an uns, diesen Geist lebendig zu erhalten"
  • 1986 – "Berlin zur Kaiserzeit – Glanz und Elend einer Epoche"
  • 1986 – "Majdanek 1944 – Opfer und Täter"
  • 1986 – "Die Befreiung von Auschwitz"
  • 1987 – "Berlin unterm Hakenkreuz"
  • 1988 – "Berlin unter den Alliierten 1945–1949"
  • 1989 – "Der Prozeß von Babi Yar"
  • 1990 – "Die Frau am Brandenburger Tor"
  • 1991 – "Dorpat – Stadt der Studenten"
  • 1991 – "Berlin im kalten Krieg – Der Weg in die Spaltung 1949–1961"
  • 1993 – "Die Katyn Lüge"
  • 1995 – "Welche Farbe hat der Krieg?"
  • 1995 – "Der Todeskampf der Reichshauptstadt"
  • 1996 – "Der Nürnberger Prozess"
  • 1996 – "Wenn sie mich nur spielen lassen"
  • 1998 – "Vorhang auf – Applaus"

Isiklikku muuda

Bengt von zur Mühlen pärines Mühlenite aadlisuguvõsast. Tema isa oli talupidaja ja kaupmees Arthur von zur Mühlen (1885–1959), tema kaksikvend Max töötas Kanada Statistikaametis ja hiljem õpetajana Riias.[3] Tema abikaasa oli dokumentaalfilmide autor ja režissöör Irmgard von zur Mühlen.

Tunnustus muuda

Viited muuda

  1. Filmproduzent Bengt von zur Mühlen gestorben, tt.com, vaadatud 2. juulil 2016
  2. Intervjuu Karl VainogaBengt von zur Mühlen, Eesti Ekspress, 20. mai 2000
  3. Franz Menges, "zur Mühlen, von". In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 18, Berlin: Duncker & Humblot, 1997, lk. 276 (digiversioon).
  4. Teenetemärkide kavaleride andmekogu – 76

Välislingid muuda